Toksik kelimesi, bir toksin veya bir zehirden etkilenerek, bir sakatlığa veya ölüme sebebiyet verme potansiyeli olan şeklinde tanımlanabilir.

İlişki ise bir diğeriyle içinde bulunduğumuz sözlü veya sözsüz her türlü etkileşimi ifade eden kavramdır.

Günümüzde sıkça duyduğumuz toksik ilişki kavramı, “toksik” kelimesinin bedensel etkisinden ziyade psikolojik ve ruhsal bir zehirin bile insanı yavaş yavaş tüketmesini ifade eder.

Sağlıklı sosyal ilişkiler kurabilmek kişinin ruh sağlığından fiziksel sağlığına kadar birçok alanda önemli ve büyük bir rol oynar. Yeterince stres ve baskı altında olduğumuz yaşam koşturmacasında sosyal ilişkilerden beklentimiz dinlenecek bir durak, rahatlatacak bir alan olmasıdır. Fakat bazen bazı ilişkilerin bizi dinlendirmekten çok yorduğunu hissederiz; mutlu etmek yerine kaygı ve huzursuzluk yarattığını, rahatlatmak yerine strese ve gerginliğe neden olduğunu fark ederiz. Tam olarak yanındayken, iletişimdeyken böyle hissettiğimiz insanlar ile kurduğumuz sosyal ilişkiye toksik ilişki diyebiliriz.

Toksik İlişki Nedir?

“Toksik” kelimesi, bir zehirin ya da toksinin yol açtığı zararları ifade eder. Bu zarar, fiziksel olabileceği gibi psikolojik de olabilir. “İlişki” ise iki ya da daha fazla kişi arasında kurulan her türlü sözlü ya da sözsüz etkileşimi kapsar.

Son yıllarda sıkça duyduğumuz “toksik ilişki” kavramı, bedensel değil, ruhsal bir zehirlenmeye işaret eder. İnsanların ruhunu yavaşça tüketen, içten içe yoran ilişkilerden bahsederiz burada.

Sağlıklı ilişkiler, hem ruhsal hem fiziksel sağlık için hayati öneme sahiptir. Zaten günümüzün yoğun ve stresli yaşamında, sosyal ilişkilerden beklentimiz bir nefes alma alanı sunmalarıdır. Ancak bazı ilişkiler tam tersi bir etki yaratır: Rahatlatmak yerine gerer, huzur vermek yerine kaygı yaratır, güçlendirmek yerine yıpratır.

Eğer bir ilişki içinde, o kişiyle iletişim halindeyken kendinizi sürekli huzursuz, kaygılı ya da tükenmiş hissediyorsanız, büyük olasılıkla toksik bir ilişkinin içindesinizdir.

Toksik İlişkinin Belirtileri Nelerdir?

Toksik bir ilişki, her zaman bağırış çağırışla, şiddetle ya da açık hakaretle kendini göstermez. Bazı toksik ilişkiler çok daha sinsi ilerler. Kimi zaman bir bakış, kimi zaman sessizlik bile ağır bir baskı kurabilir.

Toksik bir ilişkide sıkça görülen belirtiler şunlardır:

• Kendinizi sürekli suçlu ya da yetersiz hissetmek
• Fikirlerinizi, duygularınızı ifade ederken tedirgin olmak
• Karşınızdaki kişiyi üzmemek için kendinizden sürekli ödün vermek
• Eleştiri, küçümseme ya da alaycılıkla karşılaşmak
• İlişkiden uzaklaştığınızda rahatlama hissi yaşamak
• Değer görmediğinizi, önemsenmediğinizi hissetmek

Bu tür ilişkiler zamanla özgüveni zedeler, kişisel sınırları silikleştirir ve kişinin kendilik algısını bozar.

Neden Ayrılamıyoruz?

Birçok kişi toksik bir ilişkide olduğunu fark ettiği halde bu ilişkiden kopmakta zorlanır. Çünkü toksik ilişkiler genellikle yalnızca olumsuzluk barındırmaz; araya sevgi kırıntıları, özürler, “bir daha olmayacak”lar da serpiştirilir. Bu döngü, kişinin umutla bağlanmasına ve tekrar tekrar aynı döngüye girmesine neden olur.

Ayrıca bazı insanlar için toksik ilişki dinamikleri çocukluktan tanıdık geldiği için “normal” gibi hissedilebilir. Bağlanma korkusu, yalnızlık kaygısı ya da “daha iyisini hak etmiyorum” inancı da kişiyi ilişkide tutan güçlü nedenlerdir.

Çıkış Mümkün Mü?

Evet, mümkün. Ama kolay değil. Toksik bir ilişkiden çıkmak, önce gerçeği görmekle başlar. İlişkide neler hissettiğinizi dürüstçe değerlendirmek, kendinize şu soruyu sormak önemlidir: “Bu ilişkide kendimin daha iyi bir versiyonu mu oluyorum, yoksa tükeniyor muyum?”

Ardından küçük adımlarla sınırlar çizmek, destek aramak ve gerekirse profesyonel yardım almak gerekir. Unutulmamalıdır ki, sağlıklı bir ilişki sizi kısıtlamaz; destekler, büyütür, güçlendirir.